Η γυναίκα σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, καλείται να διαδραματίσει τους περισσότερους ρόλους της ζωής της και παράλληλα, να είναι σε όλους ιδανική. Ένα εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι το εξής: από ποιούς καλείται να το πράξει; Ερώτημα, που συχνά παραμένει αόριστο και άλυτο. Πιθανές απαντήσεις είναι από την κοινωνία, από τον περίγυρο, από τις συνθήκες της σημερινής ζωής, ίσως και από τον ίδιο της τον εαυτό. Αυτό το αόριστο «πρέπει» φέρει όμως συχνά, σοβαρά συνεπακόλουθα στη ψυχική και σωματική της υγεία και αρμονία.
Το πέρασμα από την πατριαρχική κοινωνία, όπου οι ρόλοι της γυναίκας περιορίζονταν σε αυτούς της μητέρας, συντρόφου και νοικοκυράς, στην ισότητα των δύο φύλων, έφερε μαζί του και αύξηση στους ρόλους αυτούς. Τώρα καλείται εκτός των πιο πάνω, να είναι και ιδανική εργαζόμενη ώστε να συνεισφέρει ισάξια στους οικονομικούς πόρους της οικογένειας, να είναι δημιουργική και να εξελίσσεται στην καριέρα της.
Και καλά όλα αυτά, αλλά παραθέτω και άλλους ρόλους που κατά την γνώμη μου ενισχύθηκαν κατά πολύ, κυρίως λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της γενιάς του «’gram». Καλείται λοιπόν να είναι εκτός από όλα τα πιο πάνω και εμφανισιακά αψεγάδιαστη, με γραμμωμένο σώμα, κοινωνική, χαμογελαστή, απαστράπτουσα, μια άξια «influencer» (άτομα της καθημερινότητας που έχουν απήχηση και επιρροή στο ευρύ κοινό μέσω αναρτήσεων τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης).
Στο άρθρο αυτό δεν είναι σκοπός μου αλλά ούτε και ειδικότητά μου να προβώ σε μια κοινωνιολογικού τύπου αναφορά για την εξέλιξης της γυναίκας, αλλά να βάλω το λιθαράκι μου στη κατάρριψη του μύθου της «σούπερ-γυναίκας», αφού είναι συνυφασμένος με πληθώρα ψυχολογικών προβλημάτων, αγγίζοντας πολλές φορές τα όρια της παθολογίας.
Καταρχάς μια γυναίκα που αισθάνεται ότι πρέπει να αντεπεξέλθει ικανοποιητικά σε όλα, το πιθανότερο είναι να αισθάνεται υπερβολικό άγχος, ψυχολογική πίεση, αισθήματα κατωτερότητας ότι δηλαδή δεν είναι «αρκετή», θυμό με όλους και όλα καθώς και με τον ίδιο της τον εαυτό, θλίψη και απογοήτευση. Όλα αυτά μπορεί να εκδηλωθούν ως γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, κρίσεις πανικού, διάφορες φοβίες και άλλες αγχώδης διαταραχές καθώς και ως διαταραχές της διάθεσης, όπως η κατάθλιψη, καταστάσεις που χρήζουν επειγόντως την παρακολούθηση του ατόμου από ειδικό ψυχικής υγείας. Δεν βοηθά επίσης το γεγονός ότι οι σχετικές έρευνες δείχνουν σταθερά την συχνότητα με την οποία προσβάλλουν τις γυναίκες οι αγχώδης διαταραχές και οι διαταραχές της διάθεσης να είναι αρκετά μεγαλύτερη σε σχέση με τους άντρες. ¹
Και αυτό γιατί στην προσπάθεια της να διαδραματίσει όλους αυτούς τους ρόλους χάνει ότι πολυτιμότερο έχει: τον ίδιο της τον εαυτό. Μετατρέπεται έτσι σε μια γυναίκα που χωρίς πυξίδα περιφέρεται από ρόλο σε ρόλο σαν μαριονέττα, προσπαθώντας να ευχαριστήσει ποιον; Ίσως την επικριτική εσωτερική της φωνή.
Σε καμιά περίπτωση δεν υπονοώ ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει κάποιον ρόλο, όπως τον ιερό ρόλο της μητέρας, της συζύγου ή της εργαζόμενης αφού και η εργασία μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή χαράς και δημιουργικότητας. Όμως καλό είναι να βάλει τους ρόλους της σε σειρά προτεραιότητας η οποία δύναται να αλλάζει από καιρού εις καιρόν. Να δει τι θα μπορούσε να αφήσει πίσω ή από που θα μπορούσε να ζητήσει βοήθεια (για παράδειγμα με τις δουλειές του σπιτιού, το μεγάλωμα των παιδιών κ.α.), πράγμα που πολλές γυναίκες αποφεύγουν, κάποιες φορές από φόβο μήπως έτσι παραδεχτούν ήττα.
Ακόμα να εγκαταλείψει την ψευδαίσθηση που δημιουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι υπόλοιπες γυναίκες τα καταφέρνουν όλα τέλεια. Ότι είναι εξαιρετικές μητέρες, σύντροφοι, εργαζόμενες και επιπλέων έχουν το τέλειο πρόσωπο και σώμα (προϊόντα συχνά εκτεταμένης ψηφιακής επεξεργασίας ή και του πλαστικού χειρουργού!). Άλλωστε, κανείς δεν γνωρίζει τι συμβαίνει πραγματικά πίσω από κλειστές πόρτες και οι εικόνες που προβάλλονται, δεν αντικατοπτρίζουν πάντα την πραγματικότητα.
Χαρακτηριστικά που ενισχύουν το φαινόμενο της «σούπερ-γυναίκας» είναι η τελειοθηρία, οι ψυχαναγκαστικές τάσεις, οι τάσεις αυτό-επίκρισης και ντροπής.
Αγαπητή γυναίκα,
αναφέρομαι συγκεκριμένα σε εσένα με υψηλό το συναίσθημα της υπευθυνότητας, σε εσένα που προσπαθείς να αντεπεξέλθεις στο μέγιστο σε όλα,
Κατάλαβε ότι μπορείς να είσαι καλή σε όλα χωρίς να χρειάζεται να αγγίξεις την τελειότητα. (Πράγμα που ουσιαστικά δεν υφίσταται αλλά, καθρεφτίζει την τάση του ατόμου να είναι και να παραμένει ανικανοποίητο).
Χαλάρωσε! Κάνεις ότι καλύτερο μπορείς! Μάθε να διεκδικείς την βοήθεια, μάθε να λες όχι, μάθε να κάνεις συχνά διαλειμματα και να αφήνεις και κάτι πίσω! Αντικατέστησε τα πολλά «πρέπει» με τη φράση «θα ήταν καλό» (για παράδειγμα αντικατέστησε το «πρέπει να βάλω σήμερα πλυντήριο με το «θα ήταν καλό να έβαζα σήμερα πλυντήριο αν έχω χρόνο και διάθεση»).
Επιβράβευσε τον εαυτό σου για όλα όσα κάνεις, κάνεις ήδη πολλά. Η ζωή σε προσπερνά και εσύ είσαι απλά θεατής της. Κατάλαβε ότι είσαι αρκετή, έτσι όπως είσαι. Και παράλληλα δούλεψε για την αυτό-βελτίωσή σου, όχι για τους άλλους, αλλά αυτή τη φορά για σένα. Μην διστάσεις να ζητήσεις τη βοήθεια ενός έμπειρου ψυχολόγου –ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θα σε κατευθύνει σωστά και επαγγελματικά.
Στην προσπάθεια σου να είσαι «σούπερ-γυναίκαα» ξέχασες να είσαι η «σούπερ- εσύ», ο αυθεντικός, μοναδικός σου εαυτός. Μάθε να περνάς χρόνο μαζί σου ώστε να σε ξαναγνωρίσεις.
Γέμιζε τις μπαταρίες σου με πράγματα που σε ευχαριστούν και σε βοηθούν να ανακτήσεις δυνάμεις όπως η ξεκούραση, η άσκηση, μια βόλτα, ένα βιβλίο, κουβέντα με έναν καλό φίλο, οτιδήποτε σε γεμίζει.
Γιατί μόνο όταν είσαι γεμάτη και πλήρεις θα μπορέσεις να είσαι αληθινά καλή στους διάφορους ρόλους σου. Και τότε, ως δια μαγείας, δεν θα το κάνεις μηχανικά αλλά με όρεξη, θέληση και ευχαρίστηση.
Ας καταρρίψουμε λοιπόν, τώρα μαζί, το μύθο της «σούπερ-γυναίκας» και επανάλαβε μετά από μένα «είσαι αρκετή». Φρόντισε τον εαυτό σου, σώμα, μυαλό και πνεύμα γιατί όπως αναφέρει και μια αγγλική παροιμία «you cannot pour from an empty vessel» (δεν μπορείς να προσφέρεις στους άλλους μέσα από ένα άδειο δοχείο).
